Şalgam Çeşitleri, Şalgam lahanagiller familyasından olan kök kısımlarına turp denilen, tohumları ayrıca değerlendirilen baharlı bir sebzedir. Şalgam çeşitleri çoğunlukla Mersin ve Adana illerimiz olmak üzere Akdeniz ve Ege bölgesinin ılıman bölgelerinde sera da ve açık tarla da oldukça yoğun yetiştirilir. Ayrıca şalgam çeşitleri, mor havuç ile kimyasal fermantasyona tabi tutularak şalgam suyu elde edilir. A, B, C vitaminleri, kalsiyum, demir ve thiamin vb. Birçok vitamini bünyesinde barındırdığından sağlıklı yaşam açısından oldukça önemlidir. Şalgam çeşitleri ekildiği coğrafyaya göre değişmekle birlikte Kuzey Avrupa, Sibirya ve Rusya gibi ülkelerde güneye göre daha sert şalgam çeşitleri bulunmaktadır. Çoğunlukla büyük tarlalarda yetiştirilen iri turplu şalgamlar hayvan yemi olarak değerlendirilir.
Şalgam çeşitleri nelerdir?
Siyah şalgam; bu tür şalgam suyu yapımında hammadde olarak kullanılır. Bazı yörelerde görüntüsünden dolayı siyah havuç olarak adlandırılır. Bu ve diğer şalgam çeşitlerinin en lezzetli ve taze olduğu zamanlar kış aylarıdır. Sağlıklı yaşamın olmazsa olması olan siyah şalgam rendelenerek, salata yapılarak ve suyu sıkılarak içilmesi oldukça yararlıdır. Siyah şalgam suyu kalp dostu bir içecektir. Bu şalgam siyah mucize olarak da isimlendirilir. Siyah şalgama rengini veren yüksek düzeydeki mor pigmentler, karoten, steroidler ve antioksidanlar göz ve cilt sağlığı için oldukça önemlidir. Bu şalgam çeşidi aynı zamanda kan yapıcı özelliğe sahiptir.
Aykan Şalgam; yeşil yaklaşık 20 cm yüksekliğinde yapraklı, kök olan turp kısmı küre şeklinde olup, aniden incelen uç kısmı mevcuttur. Turp kısmın üst bölümü kırmızı mor, alt kısmı beyazdır. Hafif acı baharatlı, gevrek ve lezzetlidir. Genellikle kireçli ve çorak hariç her toprakta yetişir. Her dekar da 2-3 ton verim alınabilir. Ekilmesi kolay fakat hasadı biraz zahmetlidir.
Asbey Şalgam; Beyaz renkli ve tam yuvarlak bir görüntüsü vardır. Ağırlığı ortalama 100 gr. Civarındadır. 20 cm. Yaprak yüksekliği bulunur. Etli yapısı ile içinde hava boşluğu barındırmaz. Kumlu tınlı topraklar da daha çok verim elde edilir. Salata ve garnitür malzemesi olarak kullanılır.
Askır şalgam; Kırmızı renkli kabuk yapısı ile iştah artıran bu tür iç yapısı beyazdır. Yuvarlak ve 150-200 gr ağırlığa sahiptir. Baharlı tadı ile yemeklerin yanında severek tüketilen bir tür olan bu şalgam türü içinde boşluk bulundurmayan sert bir yapıya sahiptir.
Bikores şalgam; En ilginç şalgam türüdür. Rengi bordo olan bu şalgamın yapraklarının bir kısmı da bordodur. Diğer şalgamlardan ayrı bir lezzete sahip olup acısı yok denecek kadar azdır. Yumuşamaz ve iç boşluğu olmayan bikores şalgamın iç kısmının rengi de bordodur.
Fındık şalgam; Manavlar tarafından fındık turp olarak isimlendirilir. Her bir turp ağırlığı 40-50 gr civarında olan bu tür, yüzeyi şeker kırmızısı, içi beyaz ve kırmızı karışımıdır. Bir şalgam ocağında 8-10 tane kök turp yetişebilir. Turplar birbirlerine büyüme aşamasında bağlıdır. Olgunluğa eriştikten sonra birbirinde tamamen ayrılır ve sadece çürümüş çiller ile birbirine bağlıdır.
Polybra (Hayvan yemi için) şalgamı; bu şalgam türü büyük ve küçük baş hayvanlar tarafından iştahla tüketilir. Şalgamın hayvan tarafından sindirilmesi kolay olur. Hayvan yeminde asıl yemden sonra ikinci yem olarak takviye amaçlı verilir. Bu ürün bakımı yapılarak üretildiğinde 8-10 ton arasında dekardan ürün alınabilir. Ülkemizin her bölgesinde yetiştirilmeye uygundur. Ekimden 2-3 ay sonra hasat edilebilir. Bu çeşitte hacmin yüzde 55'i yaprak, yüzde 45'i kökten meydana gelir. Ekim için şalgamın tohumu kullanılır.
Ayrıca her şalgam çeşidinin farklı mineral ve vitamin düzeyine sahip olması, vücudumuzun hazımsızlık, halsizlik, yağı yakımı ve elektrolit dengesinin ayarlanmasında önemi büyüktür.